Minneord : Ei skrivande sjel

Helge Arild Bolstad er død, 69 år gammal. Ein uredd journalist, ein stemningsvar lyrikar, ein fri bohem og ein omtykt kamerat har gått bort.

Helge Arild Bolstad vart fødd på Dale i Vaksdal kommune i 1946. Han tok artium ved Bergen Katedralskole og byrja på jusstudiet ved Universitetet i Oslo. Jussen miste mykje av glansen så snart  han for alvor fekk smaken på journalistikken. Den første jobben var ved Nynorsk Pressekontor frå 1970 til 1974. Året etter vart han redaktør for den nyskipa avisa Setesdølen.

I 1976 var han tilbake i Oslo, no som ein av redaktørane i Dag og Tid. Det var i den første tida hans her eg vart kjend med bols, som var den faste signaturen. Dag og Tid var på denne tida motkultur i essens. Avisa sparka frimodig til alle kantar. Strukturen var så flat at avisa heldt seg med fire redaktørar og ingen journalister. Vi fire skrivande skulle skaffe stoff til to nummer i veka. Det vart ofte arbeidd natta igjennom før deadline for å kunne stille direkte på trykkeriet om morgonen med manusbunken i ein plastpose.

Arbeidsfellesskapen var tett og ikkje utan gnissingar, men la grunnlag for sterke og langvarige venskap. Når vi ser tilbake,  minnest vi han som ei fri sjel med eit mildt sinn og ein skarp penn. Arbeidsinnsatsen hans var formidabel. Han hadde eit omfattande nettverk i politikk og kulturliv. Han naut stor respekt blant kollegaene i hovudstaden. Han var ei sjel og ei skjorte og greidde seg godt med sine to dressar. Den eine hadde han på seg. Den andre venta på reinseriet til det var på tide å skifte habitt. Då han måtte flytte frå hybelen, gjekk det månader før vi forstod at han var utan nokon stad å bu. Etter kvart avslørte dei tomme fiskeballboksane i papirkorga at han både åt middag og fekk nattesvevnen i ein vond kinesisk korgstol på kontoret.

Helge Arild Bolstad var i Dag og Tid  i ni år, dei siste fem var han eineredaktør.  Han sette sitt tydelege  preg på avisa med sitt elegante og presise språk og treffande og underfundige kommentarar og portrettintervju. Medan norske nyheitsaviser på denne tida helst ville ha artiklar som var skrivne slik at layout-medarbeidarane kunne klyppe og frisere dei som dei ville,  let Dag og Tid sine kommentatorar og intervjuobjekt demonstrativt få all den plassen dei hadde krav på.

Han tok sine journalistiske ideal med seg då han forlet Oslo og  Dag og Tid i 1985. Etter ei tid som frilansar, gjekk han til eit engasjement i Bergens Arbeiderblad i 1986. Så vart det  avisa Fiskaren, der han skulle arbeide i 21 år.  Helge Arild Bolstad var som fisken i vatnet i  kontakten med sine ramsalte og frodige lesarar og kjelder langs norskekysten.

No hadde han  flytta tilbake til barndomsheimen på Dale. Han hadde vore skuggeskrivar for stortingsmann Osmund Faremo i boka Takk for livet, Emil. Gjennom heile sin karriere skreiv han dikt og songar. Vestlandsgruppa Aftenlandet tonesette og framførte  to av tekstane hans på samleplata Morgon i mai frå 1998. Her er han i fint selskap med  blant andre Jakob Sande og Halldis Moren Vesaas.

 Som pensjonist frå 2008 heldt han fram med å skrive og han gjorde blant anna Facebook til sitt medium. Her la han ut sine kommentarar og observasjonar, her laga han lokal quiz og her slo han sine slag for arbeidsplassar og lokalkultur til den smuldrande industristaden han elska.

Eitt minne har sett seg fast: Stundom viste han temperament så sterkt at det gneistra farleg bak brilleglasa. Men han krangla aldri for eigen del. Heva han røysta, var det alltid til forsvar for svake og hjelpelause.
(Dag og Tid 10/4 2015)

Rhumba med Ål'sunn

 Våren er her og det kitlar i gamle skrottar. Her talar vi ikkje først og fremst på eigne vegne. Vi tenkjer på sunnmørsordførarane.

Det har nok ikkje gått nokon forbi at kommunetoppane luskar i buskene på forsiktige friarføter og  jaktar etter ein partnar eller to. Den store kommunesjekken er i gang.

Kurtise. Det er mykje som skal klaffe. Mange ordførarar hadde nok gjerne villa halde fram som før med seg sjølv i førarsetet. Men frykta for å bli ståande att mutters åleine  medan grannekommunane får statstilskot for å hoppe i høyet, tvingar også dei ut på jakt.  Ordførarar møtest mykje oftare enn før, stundom i full openheit og med Sunnmørsposten til stades. Det blir kurtisert forsiktig over gode middagar med vin og avec og med tilløp til speed-dating. Som vanleg i slike situasjonar gjeld det framstå som lokkande og attråverdig, men ein må aldri  gå så langt at ein misser dyden i farta.

I alle fall ikkje før ein er klar for å ta det store spranget. Men ein kan sende ut følarar, kamuflerte som  intervju og avisinnlegg. Same kva dei handlar om,  er det forhandlingar om kvar grensene skal gå. Men kva skjer når ordføraren reint privat finn grunn til å ta seg ein kveldstur til grannen? Sit han eller ho  berre der og kikkar på naturen dei kanskje på sikt skal bli ein del av. Eller dansar dei alt  tett omslynga  med trinn som styrer dei  lukt inn i  storkommmunen Sunnmøre?

Våren. Men no er altså våren her. Knoppar som brest og liv som spirer har alltid inspirert til paring og reirbygging. Lysare netter gjer det vanskelegare med   hemmelege stemnemøte. Den store giftekniv Jan Tore Sanner dukkar stadig oftare opp og snakkar om frivillig fellesskap med riset godt synleg bak ryggen. No vil han ha bryllaup og  undersåttar som formeirar seg så pass at det tek luven av eldrebølgja.  Attergløymene som ikkje får ut fingeren, risikerer å stå att åleine i skuggedalen medan dei andre festar for synergiane sine oppe i sola.

Men enkelt er det ikkje: Skeptiske innbyggjarar dreg dei folkevalde i buksebeina og vil ha det akkurat slik dei alltid har hatt det. Veljarar ser no ein gong ikkje lenger enn nasen rekk.  Dei seier ja til alle gode, men nei til å betale for dei.  Upopulære sanningar vil dei ikkje høyre på. Jaså, er det på den måten, seier dei då og plutseleg har dei vald  ein annan til ordførar.

Naboval. Derfor er det med ei blanding av angst og brunst kommunetoppane gir seg inn på den kommunale sjekkemarknaden. Her kan ein ikkje velje og vrake blant ei  uendeleg rekkje giftesjuke på nettet. I motsetning til høgskulane kan ikkje kommunane velje med hjartet. Dei må velje blant dei næraste naboane. Set ein krav til formue, er det knapt kandidatar igjen. Ein komande partnar bør også  vere landfast, så sant det går. Tidlegare trudde ein at gifteknivane i departementet kunne sprite opp kommunikasjonen med ei bru eller tunnel når samtalane skar seg. Men gulrøtene frå valkampen har vist seg å vere akkurat det – knask som gir mageknip og berre er bra for tennene.

Usikker.  Derfor er det ikkje lenger rom for å følgje si hjarterøyst og henge seg opp i eit behageleg ytre. Ein vakker partner kan kanskje seljast ut i smått til turistane, men  seng til leige er  også ein  usikker bransje. Ein får helst satse på dei få kandidatane som enno får lov til å låne pengar utan å spørje fylkesmannen om lov. Det må vere ein partnar med mindre i lån enn seg sjølv. Berre på den måten kan ein sikkert redusere felles kommunegjeld.

 Men eit ufråvikeleg krav er at partnaren må vere eit hakk mindre enn ein sjølv. Alle ordførarar veit at til sjuande og sist er den  avgjerande kampen om kvar kommunehuset skal ligge. Taper ein her, taper ein alt. Derfor skjelv ordførarane i livets danseskule når dei svingar seg med småripsen. I augekroken ser dei  kjempa frå nord kome trampande for å by dei opp. For dei  kjenner melodien: Rhumba med Ål’sunn!